Πέμπτη, Ιουλίου 22, 2010

Είναι κλασικό επειδή δουλεύει - Το στόμα του Διαβόλου, Α. Κρύσιλας

Το σημερινό ποστ είναι για άλλη μια ανθολογία Έλληνα συγγραφέα, αυτή τη φορά ανθολογία τρόμου.
Ο Κρύσιλας είναι γνωστός για τις ιστορίες που είχε εκδόσει σε κάποιες από τις (κλασσικές πλέον) συλλογές τις Ωρώρα, τρεις από τις οποίες είναι στο βιβλίο αυτό.
Αν μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς με μία λέξη τις ιστορίες του Κρύσιλα, αυτή θα ήταν κλασικές. Όχι στην ποιότητα (αν και το αποτέλεσμα είναι σταθερά πολύ καλό) όσο στον τρόπο γραφής. Οι ιστορίες είναι γραμμένες στις παραδοσιακές φόρμες του μεταφυσικού, ατμοσφαιρικού τρόμου, παραπέμποντας σε παλαιότερες εποχές, με θεματολογία που έχουμε ξανασυναντήσει, αλλά γραμμένες με όρεξη και ρυθμό που κρατάει τον αναγνώστη.
Η ομώνυμη ιστορία είναι από βιβλίο της Ωρόρα. Μερικά αγόρια επισκέπτονται έναν αγωγό όμβριων υδάτων ως δοκιμασία θάρρους, χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει. Μία από τις καλύτερες ιστορίες του βιβλίου.
Η "Νύχτα τρόμου" είναι μια περίεργη ιστορία, κυρίως στη λογική της. Αν ο αναγνώστης δεν κολλήσει στα σημεία που δε βγάζουν και τόσο νόημα, θα ανταμειφθεί με μια ισχυρή ανατροπή. Αν όχι... έχουμε κι άλλες που ακολουθούν.
"Ο καθρέφτης", επίσης από Ωρόρα παίρνει άλλο ένα κλασσικό θέμα, το παλιό αρχοντικό που κρύβει ένα μυστικό και τον ήρωα που δεν αντέχει να το αντιμετωπίσει. Ωραία στημένο, αλλά παραμένει πολυφορεμένο θέμα.
"Τρέλα": Μια καθαρά "Ελληνική" ιστορία, με έναν φαντάρο στη σκοπιά να συναντάει... ας μη σας το χαλάσω. Πάντως είναι από τις ιστορίες που αναπροσαρμώζει τα μοτίβα στην Ελληνική πραγματικότητα.
Το ίδιο κάνει και το "Ψιλόβροχο", δένει άλλο ένα κλασσικό θέμα με την κίνηση της Αθήνας. Ο γνώριμος δρόμος της Πανώρμου έγινε κατά τη διάρκειά του ιδανικό σκηνικό για την ιστορία. Από τις πολύ καλές στιγμές του
Οι "Παιδικοί Φόβοι" είναι μάλλον η παραφωνία που κάνει το βιβλίο πιο ενδιαφέρον: ένα παιδί, ένας ψυχολόγος και ο μπαμπούλας. Εξαίρετη ιστορία και ένα βήμα πιο πέρα από το κλασσικό μοτίβο που υπάρχει εδώ.
Το "Τέρας" είναι Lovecraft with a twist. Επίσης δημοσιευμένη στην Ωρόρα, γραμμένη σαν χειρόγραφο ημερολόγιο, παίζει εξαιρετικά με τη θεματολογία της και κλείνει το βιβλίο με μια εξαίρετη ανατροπή.

Οι φαν του τρόμου τρέξτε να πάρετε το βιβλίο εδώ και τώρα. Είναι μία ακόμα πετυχημένη εκτέλεση όλων αυτών των ιστοριών που αγαπήσαμε.
Όχι ότι οι υπόλοιποι δε θα περάσουν καλά διαβάζοντάς το...

Τρίτη, Ιουλίου 13, 2010

Και η βία θέλει συναίσθημα - The lost - Jack Ketchum

O Jack Ketchum είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς τρόμου. Η δυνατή πένα του και το ταλέντο του να σκιαγραφεί πετυχημένα χαρακτήρες βοηθούν, αλλά λατρεύω το πώς δε δειλιάζει να ξεπεράσει τα όρια και να πάει σε μέρη που άλλοι συνάδελφοί του δεν μπορούν. Το "Κορίτσι της διπλανής πόρτας" ήταν ένα από τα βιβλία που με έχει σημαδέψει βαθύτατα και επαναπροσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο διαβάζω βιβλία. Ενδεχομένως και τον τρόπο με τον οποίο ζώ.
Το The Lost είναι το βιβλίο που έγραψε το 2001 (5 χρόνια μετά το Girl Next Door) βασισμένος στη ζωή του κατά συρροή δολοφόνου Charles Schmid. Μεταφέρθηκε σε ταινία το 2006.
1969: O Ray Pye είναι κάτι σαν τοπικός ήρωας στην πόλη Sparta του New Jersey. Ή, τουλάχιστον, έτσι νομίζει. Με τις καουμπόικες μπότες του, τη μάσκαρα στα μάτια και το περίεργο βάδισμά του είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Εγωκεντρικός, φαντασμένος και ανασφαλής, έχει μαζέψει γύρω του δύο άλλους ανασφαλείς συνομιλίκους του, τον Tim  και τη Jennifer, που είναι άβουλα υποχείριά του. Μέχρι που στη ζωή του μπαίνουν δύο γυναίκες που δεν εντυπωσιάζονται από τον ήρωά μας,  τα άβουλα υποχείριά του ξυπνάνε, στέλνοντάς τον εκτός ελέγχου.
Πράγματα βγαλμένα από τη ζωή θα μου πείτε και θα έχετε δίκιο... Μόνο πως ο Ray και οι δύο "βοηθοί" του, πίσω στο 1965, είχαν πυροβολήσει δύο κατασκηνώτριες για πλάκα και ποτέ δεν καταδικάστηκαν παρόλο που τους υποπτεύονταν. Όταν και η δεύτερη κοπέλα πεθαίνει, μετά από 4 χρόνια που βρισκόταν σε κόμμα, οι δύο αστυνομικοί που είχαν αναλάβει τότε την υπόθεση αποφασίζουν να την ξανανοίξουν. Και, όταν μιλάμε για ένα άτομο που σκότωσε για πλάκα 2 κοπέλες και που βγαίνει εκτός ελέγχου, το καστ θα έχει μικρύνει πολύ μέχρι το τέλος του βιβλίου.

Όπως και τα υπόλοιπα βιβλία του Κέτσαμ της περιόδου εκείνης, έτσι κι εδώ ξεχωρίζουν οι καλοδουλεμένοι χαρακτήρες και η εξαιρετική γραφή. Το υπερφυσικό απουσιάζει πλήρως, αλλά η αποτύπωση της κοινωνίας και των χαρακτήρων κρατάνε το ενδιαφέρον. Το μεγάλο μου παράπονο όμως είναι το ότι, σε αντίθεση με τα εξαιρετικά The Girl Next Door και Red, εδώ έχουμε ένα μεγάλο βιβλίο (400 σελίδες) που αργεί πολύ να χτίσει την ένταση και κουράζει λιγουλάκι. Και όταν φτάνει η ώρα του μεγάλου μπαμ, το αποτέλεσμα δεν καταφέρνει να χτυπήσει όλες εκείνες τις ευαίσθητες χορδές που θέλει ένας αναγνώστης τρόμου για να το... ας πούμε ευχαριστηθεί.

Επειδή όμως προσπαθώ για κάθε φετεινό βιβλίο να γράψω και το τι έμαθα, θα ξεχωρίσω από εδώ την αρχική διπλή δολοφονία.
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Όταν διαβάζω τρόμο θέλω να νιώσω ανατριχίλα, το "Όχι, δε γίνεται αυτό!". Ο Lovecraft ή ο Straub με κάνουν να νιώσω έτσι με τις υπόνοιες που αφήνουν. Ο Μasterton το ίδιο, καθώς η βία που περιγράφει ξεπερνάει τα όρια με ευφάνταστα σαδιστικούς τρόπους.
Η σκηνή είναι απλή: δύο κοπέλες και ένας που τις πυροβολεί με την καραμπίνα του. Έχω διαβάσει πολύ χειρότερα πράγματα (ποιος μπορεί να ξεχάσει εξάλλου το γατάκι από το "Αυτοί που ποτέ δεν κοιμούνται" ή την κορύφωση του Κοριτσιού της Διπλανής Πόρτας), όμως εδώ κάθε λέξη, κάθε γραμμή με πονούσε...Κι αυτό έπειδη κάθε λέξη είναι γραμμένη με συναίσθημα. Ο συγγραφέας νοιάζεται για τις χαρακτήρες του και έχει την πένα για να το εκφράσει. Έτσι, χωρίς ευφάνταστες περιγραφές εντοσθίων και λουτρά αίματος, ο τρόμος του βίαιου θανάτου περνάει στον αναγνώστη.

Δυστυχώς, στο υπόλοιπο βιβλίο ο Ketchum δεν τα καταφέρνει το ίδιο καλά, αν και φαντάζομαι ότι το αποτέλεσμα θα είναι ήδη δυνατό για όποιον το διαβάσει χωρίς να είναι hardcore οπαδός του τρόμου. Αλλά και ο χοροράς θα το χαρεί φαντάζομαι, αν και θα πρότεινα κάποιο από τα παλιότερα βιβλία του συγγραφέα, όπως το The Girl Next Door ή το She wakes

Enhanced by Zemanta

Δευτέρα, Ιουλίου 12, 2010

Σπάζοντας το κλισέ - The Stake, R. Laymon

Ας υποθέσουμε ότι διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα τρόμου. Δύο ζευγάρια καταλήγουν σε μια ερειπωμένη πόλη της Αμερικής ( ο ένας από τους συζύγους μάλιστα είναι και συγγραφέας βιβλίων τρόμου) και, στο υπόγειο ενός εγκαταλελειμένου ξενοδοχείου ανακαλύπτουν το πτώμα μιας νεαρής κοπέλας με ένα παλούκι περασμένο στην καρδιά της.
Τη συνέχεια όλοι τη γνωρίζετε: βγάζουν το παλούκι, το πτώμα ζωντανεύει και αρχίζει να δαγκώνει κόσμο. Όλοι έχουμε διαβάσει κάποια παρόμοια ιστορία ή έχουμε δει μια ταινία σαν κι αυτή. Όχι όμως στο βιβλίο του Laymon.

Το The Stake (Παλούκι στην Καρδιά, εκδόσεις Οξύ) είναι ένα βιβλίο για έναν πετυχημένο συγγραφέα τρόμου που, μετά από παρότρυνση του γείτονά του, αρχίζει να γράφει για το περίεργο αυτό πτώμα που ανακάλυψε στην ερειπωμένη πόλη, προσπαθώντας να μιμηθεί την εμπορική επιτυχία του Amytiville House. Σταδιακά όμως αρχίζει να παθαίνει εμμονή με την υπόθεση. Το ξεπαλούκωμα όμως όλο και αναβάλλεται, ενώ ο ήρωας δείχνει να αγνοεί τα δύο ανθρώπινα τέρατα που απειλούν αυτόν και την οικογένειά του.
Ο μακαρίτης ο Laymon ήταν ένας από τους πιο γνωστούς σύγχρονους spatter συγγραφείς . Ιδιαίτερα δημοφιλής στη Βρετανία, χαρακτηρίζεται από τους ζωντανούς χαρακτήρες που γράφει, τις πολλές και έντονα γραμμένες ερωτικές σκηνές του (όχι πάντα με συνέναιση) και την άγρια βία. Στο συγκεκριμένο βιβλίο συναντάει κανείς και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά, αλλά την παράσταση την κλέβει το πώς δεν ακολουθεί την πεπατημένη, επαναπροσδιορίζοντας όλον τον βαμπιρικό μύθο γύρω από το παλούκι που παραμένει στο πτώμα και την αμφιβολία για τη φύση του.
Ένα καλό δείγμα του πώς κάθε κλισέ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντίστροφα για να δώσει νέα πνοή σε ένα κουρασμένο είδος.

Ελληνικό Sci-Fi - Το σάρκινο φρούτο/ Σχέδιο Φράκταλ

Ελλάδα και φάνταζυ δεν πάνε πακέτο, αυτό το έχουμε αντιληφθεί όλοι νομίζω τόσο από τον μικρό αριθμό βιβλίων που βγαίνουν όσο και από την επιτυχία που (δεν) έχουν. Οι λόγοι πολλοί, αλλά ο κύριος λόγος είναι ότι το (δυτικοευρωπαϊκό) fantasy δεν επικοινωνεί με τον Έλληνα ούτε αναγνωστικά ούτε συγγραφικά.

Η Επιστημονική Φαντασία όμως έχει μια συνεχή παρουσία στα Ελληνικά γράμματα, έστω και μακριά από το προσκήνιο. Τόσο τις προηγούμενες δεκαετίες, με συγγραφείς όπως τον Διαμαντή Φλωράκη ή την Κύρα Σίνου (που, ως παιδικά τα βιβλία της, είχαν επιτυχία) όσο και σήμερα υπάρχει μια παραγωγή και ίσως και μια μικρή σκηνή στο χώρο.
Φέτος διάβασα 4 Ελληνικά βιβλία ΕΦ. Για την Ηγεμονία της Ευτυχίας και το "και το τέρας" έχω νομίζω αναφερθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις, και ήταν και τα δύο εξαιρετικές δουλειές. Σήμερα θα δούμε τα δύο βιβλία που διάβασα στο ημερολογιακό έτος 2010.

Το "σάρκινο φρούτο" του 1999 είναι μια συλλογή διηγημάτων του Μ. Μανωλιού (βλ: "και το τέρας"). Αποτελεί το πρώτο του βιβλίο και, αν και δεν φτάνει συνολικά το περσυνό "Και το τέρας" σε τεχνική έχει πολύ ενδιαφέρουσες ιδέες και υποσχόμενη γραφή. Το εναρκτήριο "Σοκολάτα" είναι ιστορία ανθολογίας για το Ελληνικό Sci fi αν και, γραμμένη καθώς είναι από την ΟΓ ενός ατόμου με ιδιαίτερη αντίληψη μπερδεύει εύκολα τον αναγνώστη. Γενικά, οι ιστορίες της ανθολογίας δεν είναι γραμμένες για άνετο διάβασμα: αφήνουν ερωτηματικά, απαιτούν προσοχή στις λεπτομέρειες, δεν ξοδεύουν χρόνο σε εξηγήσεις. Ούτε χαρίζονται στους χαρακτήρες τους. Η ομώνυμη ιστορία, "ο επιτάφιος" ή η "Εξεταστική περίοδος" είναι πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα, ενώ το "Η άμυνα" αποτελεί παράδειγμα του πως σπλάττερ και space opera. Δε λείπει όμως και το χιούμορ ("Χριστοπαναγίες") ή και υπόνοιες ηρωισμού από τους γκρίζους χαρακτήρες του (πάλι στην ομώνυμη ιστορία ή στο "Μόνο ένα παιχνίδι")
Για τους φαν του είδους της παραδοσιακής ΕΦ, που αντέχουν όμως τα άσχημα φινάλε.


Το σχέδιο Φράκταλ πάλι του Κώστα Χαρίτου είναι από τα βιβλία εκείνα που τα χαρίζεις σε κάποιον που δεν δε διαβάζει φανταστικό και να το ξεκοκκαλίσει άνετα. Απλά γραμμένο και σε μία Αθήνα του κοντινού μέλλοντος, μας περιγράφει το πως οι ζωές ενός μυθιστοριογράφου (συγγραφέας που γράφει φανταστικές βιογραφίες κατά παραγγελία) και μίας επιστήμονα του ερευνητικού κέντρου CERN μπλέκονται σε μία δαιδαλώδη συνωμοσία.
Αφήνοντας πίσω τα διαστημόπλοια και τα ρομπότ, είναι μία καθαρά Λαβκραφτικού τύπου ιστορία ΕΦ (ναι, ο Λάβκραφτ κατά μια έννοια ΕΦ έγραφε) που, χωρίς να δειλιάζει να μπει ενίοτε στα χωράφια της αποκαλούμενης "σκληρής ΕΦ", δεν κουράζει με υπερβολικές τεχνικές αναλύσεις και εξηγήσεις  και κάνει τον αναγνώστη να γυρνάει τις σελίδες τη μία μετά την άλλη.
Μόνο μου παράπονο ήταν το τέλος του βιβλίου, αλλά οφείλεται περισσότερο στο αναγνωστικό μου γούστο και τις απόψεις μου για το τι πρέπει να κάνει ο κεντρικός χαρακτήρας στο τέλος μιας ιστορίας. Από τα βιβλία που θα πρότεινα άφοβα σε όποιον θέλει να αρχίσει να εξερευνά τον χώρο.

Σάββατο, Ιουλίου 10, 2010

Εταιρικός τρόμος - T. Ligotti, My work is not yet done


Υπάρχουν πολλοί τρόμοι στη σύγχρονη εποχή. Επιδημίες, τρομοκρατία, εγκληματικότητα, τεχνολογία δίχως φραγμούς, αποξένωση από το συνάνθρωπο, (παρα-)κρατική παρακολούθηση και καταστολή. Όλοι αυτοί οι τρόμοι έχουν εκφραστεί πολλές φορές στη λογοτεχνία τρόμου και με διαφορετικούς τρόπους. Έχω δει όμως πραγματικά λίγα έργα για τον τρόμο που ονομάζεται "σύγχρονες εταιρείες".
Δεν ξέρω τι είναι πιο τρομαχτικό με τον σύγχρονο εταιρικό κόσμο: Το άγχος στο οποίο υπόκειται καθημερινά το στέλεχός του, οι καταπιεστικές σχέσεις εξουσίας ή η απρόσωπες οντότητες (μέτοχοι) και οι άγνωστοι (manager και HR) που αποφασίζουν για τους ανθρώπους σα να είναι απλοί αριθμοί;

Όπως και να είναι, ο Ligotti στο βιβλίο του αυτό εμπνέεται από τον τρόμο του εταιρικού βίου για να πλάσει τρεις ιστορίες. Στην ομώνυμη, ένας υπάλληλος απολύεται από την επιχείρηση που δουλεύει και σχεδιάζει να εκδικηθεί τον τμηματάρχη του και τους προϊστάμενους του τμήματός του, οι οποίοι και συνομώτησαν για να απολυθεί. Όταν όμως αποκτά ξαφνικά υπερφυσικές δυνάμεις η εκδίκησή του αγγίζει νέα όρια.
Στην νουβέλλα αυτή η Καφκική παράνοια συναντάει μια ιδιάζουσα πρωτοπρόσωπη γραφή που θυμίζει Lovecraft και μια γκροτέσκα εικονογραφία που παραπέμπει σε Clive Barker. Χωρίς να είναι κάτι το εξαιρετικό διαβάζεται ευχάριστα μέχρι και το (όχι ικανοποιητικό) τέλος της.
Οι άλλες δύο ιστορίες είναι περισσότερο συμπληρώματα της νουβέλλας. Στο "I Have a Special Plan for This World," είναι η Καφκική περιγραφή μιας πόλης που ζεί από μια εταιρία παραγωγής χαρτιού και που πολιορκείται από μια κίτρινη ομίχλη. Ενδιαφέρον διήγημα, μέχρι και την εξαίρετη ανατροπή στο τέλος του, που θα μπορούσε άνετα να επεκταθεί και σε νουβέλα.
Το "The Nightmare Network" θυμίζει περισσότερο Νέο Κύμα ΕΦ παρά τρόμο. Βινιέτες που συνδέονται η μία με την άλλη για να δώσουν ένα εφιαλτικό διήγημα όπου αφηρημένες έννοιες περιγράφονται με όρους επιχειρήσεων (και είναι πιο ενδιαφέρον από όσο το περιγράφω)

Το βιβλίο ήταν η πρώτη μου επαφή με τον συγγραφέα και δεν με κέρδισε, αν και ακούω από πολλούς φαν του ότι είναι από τα πιο απογοητευτικά βιβλία του (και προτείνουν τις συλλογές του Teatro Grotesco ή το "Nightmare Factory" - μεταφρασμένο και στα Ελληνικά ως "Εργοστάσιο Εφιαλτών" από τις εκδόσεις Οξύ.)















Παρόλα αυτά, η ιδέα του "εταιρικού τρόμου" με κέρδισε και θεωρώ μεγάλο κρίμα που δεν τη συναντάμε συχνότερα...